Oratorium für 2 Soprane, Alt, Tenor, Baß, 5stgemChor, Streicher und B. c.
Passionsmusik in 7 Teilen - lateinisch, komponiert 1680
Der siebenteilige Zyklus liegt als autographe Tabulatur mit einem von Buxtehude selbst auf 1680 datierten Titelblatt vor. Die Komposition ist dem Freund Gustav Düben, Hofkapellmeister am schwedischen Hof, gewidmet. Zwar hat Düben bereits ab 1668 Kompositionen Buxtehudes für die schwedische Hofmusik kopiert, jedoch kann man, vielleicht ausgehend von Membra Jesu nostri, eine verstärkte Kopiertätigkeit zwischen den Jahren 1680 und 1687 feststellen. Gustav Düben hat, um Membra Jesu nostri aufführen zu lassen, einen Stimmensatz angefertigt, der ebenfalls erhalten ist. Der Text des Zyklus’ basiert auf Ausschnitten einer mittelalterlichen Passionsbetrachtung von Arnulf von Löwen, die mit Bibelstellen aus dem Alten und Neuen Testament ergänzt werden. Die Abfolge innerhalb der Kantaten ist gleich: Mit der Vertonung eines Bibelwortes beginnt nach einer Sonata der Instrumente der Vokalpart, ihm folgt stets eine dreiteilige Aria – die Vertonung des mittelalterlichen Textes – und als Abschluss wird der Eingangsteil der Vokalstimmen wiederholt.
I. Ad pedes (2 Violinen, Viola da gamba, fünf Stimmen (SSATB), und Basso continuo)
1. Sonata
2. Concerto (SSATB) Ecce super montes pedes evangelizantis et annunciantis pacem
3. Aria (SSATB) Salve mundi salutare, salve Jesu care! Cruci tuae me aptare vellem vere, tu scis quare, da mihi tui copiam
4. Aria (Sopran) Clavos pedum, plagas duras, et tam graves impressuras circumplector cum affectu, tuo pavens in aspectu, tuorum memor vulnerum
5. Aria (Bass) Dulcis Jesu, pie deus, Ad te clamo licet reus, praebe mihi te benignum, ne repellas me indignum de tuis sanctis pedibus
6. Concerto (da capo: Ecce super montes) [edit]
II. Ad genua
1. Sonata
2. Concerto (SSATB) Ad ubera portabimini, et super genua blandicentur vobis
3. Aria (Tenor) Salve Jesu, rex sanctorum, spes votiva peccatorum, crucis ligno tanquam reus, pendens homoverus deus, caducis nutans genibus
4. Aria (A) Quid sum tibi responsurus, actu vilis corde durus? Quid rependam amatori, qui elegit pro me mori, ne dupla morte morerer
5. Aria (SSB) Ut te quaeram mente pura, sit haec mea prima cura, non est labor et gravabor, sed sanabor et mundabor, cum te complexus fuero
6. Concerto (da capo: Ad ubera portabimini) [edit]
III. Ad manus
1. Sonata
2. Concerto (SSATB) Quid sunt plagae istae in medio manuum tuarum?
3. Aria (S) Salve Jesu, pastor bone, fatigatus in agone, qui per lignum es distractus et ad lignum es compactus expansis sanctis manibus
4. Aria (S) Manus sanctae, vos amplector, et gemendo condelector, grates ago plagis tantis, clavis duris guttis sanctis dans lacrymas cum oculis
5. Aria (ATB) In cruore tuo lotum me commendo tibi totum, tuae sanctae manus istae me defendant, Jesu Christe, extremis in periculis
6. Concerto (da capo: Quid sunt plagae istae) [edit]
IV. Ad latus
1. Sonata
2. Concerto (SSATB) Surge, amica mea, speciosa mea, et veni, columba mea inforaminibus petrae, in caverna maceriae
3. Aria (S) Salve latus salvatoris, in quo latet mel dulcoris, in quo patet vis amoris, ex quo scatet fons cruoris, qui corda lavat sordida
4. Aria (ATB) Ecce tibi appropinquo, parce, Jesu, si delinquo, verecunda quidem fronte, ad te tamen veni sponte scrutari tua vulnera
5. Aria (S) Hora mortis meus flatus intret Jesu, tuum latus, hinc expirans in te vadat, ne hunc leo trux invadat, sed apud te permaneat
6. Concerto (da capo: Surge amica mea) [edit]
V. Ad pectus
1. Sonata
2. Concerto a 3 voci (ATB) Sicut modo geniti infantes rationabiles, et sine dolo concupiscite, ut in eo crescatis in salutem. Si tamen gustatis, quoniam dulcis est Dominus.
3. Aria (A) Salve, salus mea, deus, Jesu dulcis, amor meus, salve, pectus reverendum, cum tremore contingendum, amoris domicilium
4. Aria (T) Pectus mihi confer mundum, ardens, pium, gemebundum, voluntatem abnegatam, tibi semper conformatam, juncta virtutum copia
5. Aria (B) Ave, verum templum dei, precor miserere mei, tu totius arca boni, fac electis me apponi, vasdives deus omnium
6. Concerto a 3 voci (da capo: Sicut modo geniti) [edit]
VI. Ad cor
1. Sonata
2. Concerto a 3 voci (SSB) Vulnerasti cormeum, soror mea, sponsa, vulnerasti cormeum.
3. Aria (S) Summi regis cor, aveto, te saluto corde laeto, te complecti me delectat et hoc meum cor affectat, ut ad te loquar, animes
4. Aria (S) Per medullam cordis mei, peccatoris atque rei, tuus amor transferatur, quo cor tuum rapiatur languens amoris vulnere
5. Aria (B) Viva cordis voce clamo, dulce cor, te namque amo, ad cor meum inclinare, ut se possit applicare devoto tibi pectore
6. Concerto a 3 voci (SSB) Vulnerasti cormeum, soror mea, sponsa, vulnerasti cormeum. [edit]
VII. Ad faciem
1. Sonata
2. Concerto (SSATB)) Illustra faciem tuam super servum tuum, salvum me fac in misericordia tua
3. Aria (ATB) Salve, caput cruentatum, totum spinis coronatum, conquassatum, vulneratum, arundine verberatum facie sputis illita
4. Aria (A) Dum me mori est necesse, noli mihi tunc deesse, in tremenda mortis hora veni, Jesu, absque mora, tuere me et libera
5. Aria (SSATB) Cum me jubes emigrare, Jesu care, tunc appare, o amator amplectende, temet ipsum tunc ostende incruce salutifera.
6. Concerto (SSATB) Amen